Αλτερναρια

Πληροφορίες για τo παθογόνο Αλτερνάρια

Επιστημονικό όνομα: Alternaria alternata (εξαιρούνται ειδικά είδη όπως Alternaria solani για πατάτα και Alternaria alternata f.sp. lycopersici για στέλεχος τομάτας)
Συνώνυμα: Alternaria tenuis
Κοινά ονόματα: Αλτερναρίωση

Περιγραφή:
Η Αλτερναρίωση είναι ασθένεια που προσβάλλει πλήθος καλλιεργούμενων και αυτοφυών φυτών παγκοσμίως. Οι μύκητες του γένους Alternaria προσβάλλουν φύλλα, στελέχη, καρπούς και υπολείμματα φυτών, προκαλώντας χαρακτηριστικές κηλίδες και σε σοβαρές περιπτώσεις πρόωρη αποφύλλωση και υποβάθμιση της παραγωγής.

Βλάβη:
🔹 Στα γενικά προσβεβλημένα φυτά, προκαλούνται κοκκινοκαφέ κηλίδες με ομόκεντρους κύκλους, ξηράνσεις των φύλλων και τρύπες.
🔹 Η σοβαρή προσβολή οδηγεί σε πρόωρη αποφύλλωση, πρόωρο άνοιγμα και πτώση καρπών.
🔹 Η ασθένεια εμφανίζεται κυρίως στα ανεπτυγμένα φυτά στο τέλος της βλαστικής περιόδου, ενώ η σοβαρότητα αυξάνεται όταν τα φυτά είναι καχεκτικά ή εξασθενημένα από έλλειψη υγρασίας ή άλλες προσβολές.

Συμπτώματα σε ειδικές καλλιέργειες:
🔹 Καπνός: Μικρές στρογγυλές καφέ κηλίδες στα χαμηλά φύλλα, με κίτρινο δακτύλιο γύρω τους. Τα φύλλα μπορεί να ξεραίνονται και να κουλουριάζουν, καθιστώντας τα μη εμπορεύσιμα.
🔹 Πατάτα: Ομόκεντρες καστανές κηλίδες στους κονδύλους, που μπορεί να επεκτείνονται σε μεγάλο τμήμα του καρπού. Στα στελέχη και τα φύλλα εμφανίζονται κηλίδες σε ομόκεντρους κύκλους.
🔹 Στέλεχος τομάτας: Έλκη στη βάση των στελεχών που μπορεί να περιβάλλουν ολόκληρο το στέλεχος προκαλώντας ξήρανση του φυτού. Οι καρποί εμφανίζουν βυθισμένες καστανόμαυρες κηλίδες σε μεγάλες περιοχές.

Αιτία και Βιολογικός Κύκλος:
🔹 Η ασθένεια οφείλεται σε μύκητες του γένους Alternaria, κυρίως Alternaria alternata, ενώ ειδικά είδη όπως Alternaria solani προσβάλλουν πατάτα και τομάτα και Alternaria alternata f.sp. lycopersici το στέλεχος τομάτας.
🔹 Τα σπόρια πολλαπλασιάζονται σε θερμοκρασίες 15–28°C και υψηλή σχετική υγρασία (>90%) ή παρουσία υγρών φύλλων.
🔹 Η μόλυνση μπορεί να γίνει μέσα σε λίγες ώρες, με αλλοιώσεις να εμφανίζονται σε 2–3 ημέρες και σποριασμός σε 5 ημέρες.
🔹 Τα σπόρια διασπείρονται από τον άνεμο και τη βροχή και εισβάλλουν μέσω πληγών ή στομάτων.
🔹 Ο βροχερός καιρός και η υψηλή εδαφική υγρασία επιταχύνουν την εξάπλωση της ασθένειας.

Πού συναντάται:
🔹 Καλλιέργειες βαμβακιού, πατάτας, τομάτας και καπνού.
🔹 Αρωματικά φυτά και άλλα καλλιεργούμενα ή αυτοφυή είδη.
🔹 Στους καρπούς σε μερικές δενδρώδεις καλλιέργειες.

Έλεγχος – Ολοκληρωμένη Διαχείριση Καλλιέργειας:
🔹 Διατήρηση των φυτών σε καλή φυσιολογική κατάσταση με κατάλληλη άρδευση και θρέψη.
🔹 Καταπολέμηση εντόμων που προκαλούν πληγές.
🔹 Αμειψισπορά με φυτά μη ευαίσθητα στην Αλτερναρίωση (π.χ. δημητριακά).
🔹 Έγκαιρη απομάκρυνση και καταστροφή προσβεβλημένων φυτικών υπολειμμάτων.
🔹 Χρήση ανθεκτικών ποικιλιών και εφαρμογή κατάλληλων χημικών σκευασμάτων όπου απαιτείται.
🔹 Εφαρμογή κατάλληλων αποστάσεων φύτευσης για καλύτερο αερισμό και περιορισμό υγρασίας γύρω από τα φυτά.
🔹 Ειδικά για καπνό: περιορισμός πλάγιας βλάστησης και έγκαιρο κορυφολόγημα.
🔹 Ειδικά για πατάτα και τομάτα: διατήρηση των φυτών σε ξηρό περιβάλλον όσο το δυνατόν περισσότερο, αποφυγή υπερβολικού ποτίσματος, πρόληψη προσβολής από υπολείμματα προηγούμενων καλλιεργειών.
🔹 Χρήση εγκεκριμένων σκευασμάτων.