Βοτρυτης (Τεφρα σηψη) - ΚΟΥΝΟΥΠΙΔΙ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

Βοτρύτης (Τέφρα Σήψη) στο Κουνουπίδι
🔹 Παθογόνος μύκητας: Botrytis cinerea
🔹 Τύπος παθογόνου: Νεκροτροφικός μύκητας - ευκαιριακός παρασιτικός οργανισμός με πολύ ευρύ φάσμα ξενιστών.


Συμπτώματα:

Στο φύλλωμα
🔹 Αρχικά εμφανίζονται υδατώδεις, ανοιχτοπράσινες-υπόλευκες κηλίδες, συνήθως στις παρυφές των φύλλων ή σε σημεία τραυματισμών.
🔹 Οι κηλίδες μεγαλώνουν, αποκτούν ανοιχτό καφέ χρώμα και γρήγορα μετατρέπονται σε ξηρές νεκρωτικές περιοχές.
🔹 Σε υψηλή υγρασία εμφανίζεται η χαρακτηριστική τεφρή, σταχτόχρωμη εξάνθηση (κονιδιοφορίες με κονίδια του παθογόνου).

Στο κεφάλι (κεφαλή κουνουπιδιού)
🔹 Εμφάνιση μικρών υδατωδών κηλίδων ανάμεσα στα σφιχτά ανθίδια.
🔹 Τα συμπτώματα εξαπλώνονται εσωτερικά, οδηγώντας σε:
🔹 Καφέ - γκριζωπή σήψη, συχνά με υφή «νερουλή».
🔹 Ταχεία εξάπλωση όταν ο αερισμός στο θερμοκήπιο είναι ανεπαρκής.
🔹 Σε προχωρημένα στάδια η κεφαλή καταρρέει, ενώ η επιφάνεια καλύπτεται από άφθονη γκρίζα μούχλα.

Μετασυλλεκτικά
🔹 Σήψη στην αποθήκη, ιδιαίτερα σε:
      🔸 καρπούς με τραυματισμούς
      🔸 υγρασίες > 90%
      🔸 ψυχρούς θαλάμους με υγρό μικροκλίμα
🔹 Γρήγορη μετάδοση από μολυσμένες στοίβες κουνουπιδιού.

Συνθήκες που ευνοούν την ασθένεια (Επιδημιολογία):

Ο B. cinerea είναι από τους πιο «κλασικούς» μύκητες υγρασίας. Αναπτύσσεται και σχηματίζει σπόρια όταν
🔹 Σχετική υγρασία > 90%
🔹 Φύλλα βρεγμένα για > 8-12 ώρες
🔹 Θερμοκρασία 15-20°C (ιδανική)
🔹 Χαμηλή κυκλοφορία αέρα σε πυκνές φυτεύσεις ή θερμοκήπια.
🔹 Τραυματισμοί από έντομα ή χαλάζι λειτουργούν ως πύλες εισόδου.
🔹 Αναπτύσσεται επίσης σε φυτικά υπολείμματα, θερμοκήπια με υψηλή οργανική σκόνη, ανεπαρκή αερισμό και πυκνή φύτευση.

Κύκλος και Πηγές Μόλυνσης
🔹 Ο μύκητας διαχειμάζει ως μυκήλιο και σκληρώτια σε υπολείμματα καλλιέργειας.
🔹 Παράγει τεράστιες ποσότητες κονιδίων τα οποία διασπείρονται από
      🔸 άνεμο
      🔸 σταγονίδια νερού
      🔸 εργαλεία / χειρισμούς
🔹 Είναι ευκαιριακός παθογόνος: προσβάλλει ευκολότερα φυτά εξασθενημένα, πληγωμένα ή με υπερβολική υγρασία.

Αντιμετώπιση - Ολοκληρωμένη Διαχείριση:
Καλλιεργητικά μέτρα
🔹 Ενίσχυση αερισμού στο θερμοκήπιο - αποφυγή συμπύκνωσης.
🔹 Αραιές φυτεύσεις - αποφυγή υπερβολικής κόμης.
🔹 Απομάκρυνση όλων των νεκρών φυτικών υπολειμμάτων.
🔹 Προσεκτικό πότισμα: αποφυγή διαβροχής φυλλώματος.
🔹 Χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού.

Χημική προστασία (όπου χρειάζεται)
🔹 Εναλλαγή δραστικών FRAC ομάδων για αποφυγή ανθεκτικότητας

Μετασυλλεκτικά μέτρα
🔹 Άμεση ψύξη στους 0-1°C και RH 90-95%.
🔹 Καλή υγιεινή θαλάμων & κιβωτίων.
🔹 Αποφυγή τραυματισμών κατά την κοπή.

Συμπτώματα και Διάγνωση σε σχέση με άλλες ασθένειες:

Διαφορική διάγνωση Περονόσπορου στο κουνουπίδι
Νόσος / Διαταραχή	Αίτιο	Τυπικά συμπτώματα στο κουνουπίδι	Σημεία διαφοροποίησης από Περονόσπορο
Περονόσπορος σταυρανθών	Hyaloperonospora brassicae (syn. Peronospora parasitica)	Χλωρωτικές, ακανόνιστες ή γωνιώδεις κηλίδες στην επάνω επιφάνεια των φύλλων, συχνά μεταξύ των νεύρων.Στην κάτω επιφάνεια σχηματίζεται υπόλευκη-γκριζωπή εξάνθηση (σποριοφορίες) σε συνθήκες υψηλής υγρασίας.Σε έντονες προσβολές τα φύλλα κιτρινίζουν, νεκρώνονται και ξηραίνονται, η ανάπτυξη του φυτού αναστέλλεται και μπορεί να προσβληθούν και τα εξωτερικά φύλλα γύρω από την κεφαλή.	Βασική νόσος αναφοράς. Κηλίδες πάντα με υπόλευκη εξάνθηση στην κάτω επιφάνεια σε υγρές συνθήκες.Συσχέτιση με περιόδους δροσιάς, ομίχλης και παρατεταμένης διαβροχής φυλλώματος.
Αλτερναρίωση	Alternaria brassicicola, A. brassicae	Καφέ έως σκούρες νεκρωτικές κηλίδες, με χαρακτηριστικούς ομόκεντρους δακτυλίους (στόχους).Συνήθως ξεκινούν από παλαιότερα φύλλα ή τραυματισμούς. Σε προχωρημένο στάδιο οι κηλίδες γίνονται ξηρές και μπορεί να τρυπήσουν το έλασμα.	Δεν εμφανίζει την τυπική υπόλευκη εξάνθηση στην κάτω επιφάνεια όπως ο Περονόσπορος. Οι κηλίδες της αλτερναρίωσης είναι πιο σκούρες, με σαφείς ομόκεντρους δακτυλίους και συχνά εμφανίζονται σε θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες σε σχέση με τον Περονόσπορο.
Δακτυλιωτή κηλίδωση (Ring spot)	Mycosphaerella brassicicola	Στρογγυλές γκριζοπράσινες κηλίδες που εξελίσσονται σε δακτυλιοειδή σχέδια με χλωρωτικό περιθώριο. Συνήθως εντοπίζονται πρώτα στα κατώτερα, παλαιότερα φύλλα. Σε έντονες προσβολές παρατηρείται εκτεταμένη φυλλόπτωση.	Οι κηλίδες έχουν πιο καθαρό δακτυλιοειδές σχήμα, χωρίς τυπική εξάνθηση περονόσπορου στην κάτω επιφάνεια.Συχνά εμφανίζεται σε πιο δροσερές συνθήκες και μετά από παραμονή μολυσμένων υπολειμμάτων στο χωράφι.
Βοτρύτης (Τέφρα σήψη)	Botrytis cinerea	Υδατώδεις κηλίδες σε φύλλα και ανθίδια που εξελίσσονται σε καστανή-γκριζωπή σήψη.Σε υγρές συνθήκες σχηματίζεται άφθονη τεφρή (γκρι) εξάνθηση με κονίδια. Μπορεί να προσβάλει και την κεφαλή του κουνουπιδιού, κυρίως στο εσωτερικό.	Η εξάνθηση είναι , όχι υπόλευκη/λεπτή όπως στον Περονόσπορο. Συχνά σχετίζεται με πληγές, υπερβολική υγρασία σε κλειστές κεφαλές και κακό αερισμό. Οι κηλίδες είναι πιο υδατώδεις και σαπίζουν παρά να εμφανίζουν μόνο χλώρωση.
Βακτηριακή μαλακή σήψη	Pectobacterium spp., Erwiniaspp.	Πολύ υδατώδης, μαλακή, διαλυτική σήψη σε φύλλα, μίσχους και κεφαλή, συχνά με έντονη, δυσάρεστη οσμή. Οι ιστοί γίνονται υγροί, γλοιώδεις και καταρρέουν.	Δεν παρατηρείται η τυπική υπόλευκη εξάνθηση περονόσπορου στην κάτω επιφάνεια των φύλλων. Η σήψη είναι πολύ πιο υδαρής και δύσοσμη. Στον Περονόσπορο οι κηλίδες είναι κυρίως χλωρωτικές/νεκρωτικές, όχι πλήρως διαλυμένες.
Θρεπτικές & φυσιολογικές διαταραχές	Έλλειψη N, Mg, κ.ά., ηλιακό έγκαυμα, ψύχος	Γενικευμένο κιτρίνισμα ή χλωρωτικές ζώνες χωρίς σαφή όρια, συχνά συμμετρικά ως προς τα νεύραή το φύλλο. Δεν παρατηρείται εξάνθηση ούτε τυπικές νεκρωτικές κηλίδες με παθογόνο χαρακτήρα.	Απουσία εξάνθησης στην κάτω επιφάνεια. Τα συμπτώματα είναι πιο ομοιόμορφα, συχνά σε πολλά φυτά του αγρού, και συνδέονται με θρέψη/κλίμα παρά με εστίες/κηλίδες. Στον Περονόσπορο υπάρχουνεστίες κηλίδων με λευκή εξάνθηση σε συνθήκες υγρασίας.