Φυτόφθορα (σήψη λαιμού και ριζών) - ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ
Οι μηκητες του γένους Phytophthora είναι ωομύκητες του εδάφους που προκαλούν σοβαρές σηψιρριζίες και λαιμώδεις σήψεις στην αμυγδαλιά. Η ασθένεια μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία παρακμή, μειωμένη παραγωγή και τελική ξήρανση του δένδρου, ιδιαίτερα σε βαριά και κακώς αποστραγγιζόμενα εδάφη.
Στην αμυγδαλιά έχουν παρατηρηθεί κυρίως Οι μύκητες: Phytophthora cambivora, P. cactorum, P. megasperma, P. cryptogea, P. citricola.
Συμπτώματα:
Στο ριζικό σύστημα:
🔹 Εκτεταμένη καφέ έως σκούρα σήψη στις απορροφητικές ρίζες.
🔹 Οι ρίζες γίνονται μαλακές, υδατώδεις και τελικά αποδομούνται.
🔹 Μείωση της ικανότητας πρόσληψης νερού ➨ σταδιακή μάρανση.
Στον λαιμό (crown rot):
🔹 Σκούρα καστανή έως μαύρη σήψη στη βάση του κορμού.
🔹 Ο φλοιός υγραίνεται - μαλακώνει - σχίζεται.
🔹 Στην τομή φαίνεται χαρακτηριστικός κοκκινοκάστανος μεταχρωματισμός του καμβίου.
🔹 Παραγωγή "κεχριμπαρένιου" εξιδρώματος σε προχωρημένες βλάβες.
Στην κόμη:
(δευτερογενής βλάβη)
🔹 Χλώρωση φύλλων.
🔹 Μικροφυλλία, βραχυγονάτωση.
🔹 Απότομη μάρανση μετά από ζεστές ημέρες.
🔹 Σταδιακή παρασιτική ξήρανση ή τελική κατάρρευση μέσα στο καλοκαίρι.
Συνθήκες ανάπτυξης & επιδημιολογία:
🔹 Υψηλή εδαφική υγρασία ➨ απολύτως καθοριστικός παράγοντας.
🔹 Πολλές Phytophthora σχηματίζουν ζωοσπόρια που κινούνται στο νερό και μολύνουν τον λαιμό και τις ρίζες.
🔹 Ευνοϊκές θερμοκρασίες για τις περισσότερες: 18-28°C.
🔹 Η ασθένεια είναι σοβαρότερη σε:
🔸 βαριά αργιλώδη εδάφη
🔸 κακή αποστράγγιση
🔸 υπερβολικό πότισμα
🔸 καλλιέργειες με άρδευση αυλάκων ή επιφανειακή λίπανση νερού
🔸 περιοχές με στάσιμο νερό ή συχνές βροχοπτώσεις.
Η μόλυνση συνήθως ξεκινά από το σημείο επαφής εδάφους-κορμού (crown/root collar).
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Τα παθογόνα επιβιώνουν στο έδαφος ως χλαμυδοσπόρια, ωοσπόρια ή μυκήλιο.
🔹 Με υγρασία σχηματίζονται ζωοσποριάγγεια ➨ ζωοσπόρια κινούνται στο νερό και μολύνουν.
🔹 Η μόλυνση γίνεται είτε από τις ρίζες, είτε από το λαιμό όταν ο κορμός έρχεται σε επαφή με υγρό υπόστρωμα.
🔹 Η μόλυνση μπορεί να είναι γρήγορη σε νεαρά δέντρα και χρόνια στα μεγάλα.
Παρατήρηση στο χωράφι - διαγνωστικά σημεία:
🔹 Νέκρωση του καμβίου στον λαιμό με σαφή καστανοκόκκινη χρωματική ζώνη.
🔹 Σήψη στις ρίζες με απόσπαση του φλοιού.
🔹 Απότομη μάρανση σε συνθήκες ζέστης.
🔹 Συχνά παρατηρείται σε σημεία συγκέντρωσης νερού.
Καλλιεργητική & φυσική αντιμετώπιση:
Πολύ κρίσιμο σημείο: διόρθωση υγρασίας και αποστράγγισης.
Προληπτικά μέτρα:
🔹 Ανάπτυξη σε εδάφη με καλή στράγγιση.
🔹 Δημιουργία αναχωμάτων / λοφίσκων ώστε ο λαιμός να μένει ψηλά.
🔹 Αποφυγή υπερβολικής άρδευσης.
🔹 Απομάκρυνση εδάφους που καλύπτει τον λαιμό.
🔹 Απολύμανση εργαλείων.
🔹 Χρήση πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού.
🔹 Καταστροφή υπολειμμάτων και προσβεβλημένων δέντρων.
Θεραπείες πρόσφορες σε αρχικά στάδια:
🔹 Βελτίωση αποστράγγισης, περιορισμός ποτίσματος.
🔹 Εμπλουτισμός εδάφους με οργανική ουσία για καλύτερη δομή.
🔹 Εφαρμογή επιτρεπτών βιολογικών επεμβάσεων (π.χ. φωσφονικά άλατα).
Χημική καταπολέμηση:
🔹 Εφαρμογή εγκεκριμένων σκευασμάτων για Phytophthora spp. στην αμυγδαλιά.
🔹 Θεραπευτικά: φωσφονικό κάλιο/φωσφίτες (ανάλογα με την έγκριση του κάθε σκεύασματος).
🔹 Προληπτικά: εφαρμογές στον λαιμό και ριζοπότισμα όπου επιτρέπεται.
Στην αμυγδαλιά έχουν παρατηρηθεί κυρίως Οι μύκητες: Phytophthora cambivora, P. cactorum, P. megasperma, P. cryptogea, P. citricola.
Συμπτώματα:
Στο ριζικό σύστημα:
🔹 Εκτεταμένη καφέ έως σκούρα σήψη στις απορροφητικές ρίζες.
🔹 Οι ρίζες γίνονται μαλακές, υδατώδεις και τελικά αποδομούνται.
🔹 Μείωση της ικανότητας πρόσληψης νερού ➨ σταδιακή μάρανση.
Στον λαιμό (crown rot):
🔹 Σκούρα καστανή έως μαύρη σήψη στη βάση του κορμού.
🔹 Ο φλοιός υγραίνεται - μαλακώνει - σχίζεται.
🔹 Στην τομή φαίνεται χαρακτηριστικός κοκκινοκάστανος μεταχρωματισμός του καμβίου.
🔹 Παραγωγή "κεχριμπαρένιου" εξιδρώματος σε προχωρημένες βλάβες.
Στην κόμη:
(δευτερογενής βλάβη)
🔹 Χλώρωση φύλλων.
🔹 Μικροφυλλία, βραχυγονάτωση.
🔹 Απότομη μάρανση μετά από ζεστές ημέρες.
🔹 Σταδιακή παρασιτική ξήρανση ή τελική κατάρρευση μέσα στο καλοκαίρι.
Συνθήκες ανάπτυξης & επιδημιολογία:
🔹 Υψηλή εδαφική υγρασία ➨ απολύτως καθοριστικός παράγοντας.
🔹 Πολλές Phytophthora σχηματίζουν ζωοσπόρια που κινούνται στο νερό και μολύνουν τον λαιμό και τις ρίζες.
🔹 Ευνοϊκές θερμοκρασίες για τις περισσότερες: 18-28°C.
🔹 Η ασθένεια είναι σοβαρότερη σε:
🔸 βαριά αργιλώδη εδάφη
🔸 κακή αποστράγγιση
🔸 υπερβολικό πότισμα
🔸 καλλιέργειες με άρδευση αυλάκων ή επιφανειακή λίπανση νερού
🔸 περιοχές με στάσιμο νερό ή συχνές βροχοπτώσεις.
Η μόλυνση συνήθως ξεκινά από το σημείο επαφής εδάφους-κορμού (crown/root collar).
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Τα παθογόνα επιβιώνουν στο έδαφος ως χλαμυδοσπόρια, ωοσπόρια ή μυκήλιο.
🔹 Με υγρασία σχηματίζονται ζωοσποριάγγεια ➨ ζωοσπόρια κινούνται στο νερό και μολύνουν.
🔹 Η μόλυνση γίνεται είτε από τις ρίζες, είτε από το λαιμό όταν ο κορμός έρχεται σε επαφή με υγρό υπόστρωμα.
🔹 Η μόλυνση μπορεί να είναι γρήγορη σε νεαρά δέντρα και χρόνια στα μεγάλα.
Παρατήρηση στο χωράφι - διαγνωστικά σημεία:
🔹 Νέκρωση του καμβίου στον λαιμό με σαφή καστανοκόκκινη χρωματική ζώνη.
🔹 Σήψη στις ρίζες με απόσπαση του φλοιού.
🔹 Απότομη μάρανση σε συνθήκες ζέστης.
🔹 Συχνά παρατηρείται σε σημεία συγκέντρωσης νερού.
Καλλιεργητική & φυσική αντιμετώπιση:
Πολύ κρίσιμο σημείο: διόρθωση υγρασίας και αποστράγγισης.
Προληπτικά μέτρα:
🔹 Ανάπτυξη σε εδάφη με καλή στράγγιση.
🔹 Δημιουργία αναχωμάτων / λοφίσκων ώστε ο λαιμός να μένει ψηλά.
🔹 Αποφυγή υπερβολικής άρδευσης.
🔹 Απομάκρυνση εδάφους που καλύπτει τον λαιμό.
🔹 Απολύμανση εργαλείων.
🔹 Χρήση πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού.
🔹 Καταστροφή υπολειμμάτων και προσβεβλημένων δέντρων.
Θεραπείες πρόσφορες σε αρχικά στάδια:
🔹 Βελτίωση αποστράγγισης, περιορισμός ποτίσματος.
🔹 Εμπλουτισμός εδάφους με οργανική ουσία για καλύτερη δομή.
🔹 Εφαρμογή επιτρεπτών βιολογικών επεμβάσεων (π.χ. φωσφονικά άλατα).
Χημική καταπολέμηση:
🔹 Εφαρμογή εγκεκριμένων σκευασμάτων για Phytophthora spp. στην αμυγδαλιά.
🔹 Θεραπευτικά: φωσφονικό κάλιο/φωσφίτες (ανάλογα με την έγκριση του κάθε σκεύασματος).
🔹 Προληπτικά: εφαρμογές στον λαιμό και ριζοπότισμα όπου επιτρέπεται.
