Ξυλοπαθογονοι μυκητες - ΚΕΡΑΣΙΑ

Μύκητες του ξύλου στην κερασιά με παθογόνα τα Phaeomoniella chlamydospora, Togninia minima (Phaeoacremonium aleophilum)

Οι δύο αυτοί μύκητες είναι γνωστοί κυρίως από το σύμπλεγμα ασθενειών ξύλου της αμπέλου (ασθένεια Petri, νέκρωση αγγείων), αλλά μπορούν να απομονωθούν και από πυρηνόκαρπα, μεταξύ αυτών και η κερασιά, όπου εντάσσονται στο ευρύτερο φάσμα των «μυκητολογικών νεκρώσεων ξύλου».

Αν και οι αναφορές σε κερασιά είναι λιγότερες σε σχέση με άλλα ξυλώδη είδη, όταν εγκαθίστανται μπορούν να προκαλέσουν χρόνιες και προοδευτικές βλάβες στο ξύλο, μειώνοντας τη ζωηρότητα, την παραγωγή και την αντοχή του δέντρου.


Συμπτώματα:

Στο ξύλο:
🔹 Καστανός έως σοκολατί μεταχρωματισμός των αγγείων στην εγκάρσια τομή.
🔹 Νεκρωμένες ζώνες κατά μήκος του ξύλου (λωρίδες).
🔹 Βραδεία αλλά προοδευτική ξήρανση τμήματος του βλαστού ή κλάδου.

Στο φυτό:
🔹 Μειωμένη ζωηρότητα (καχεκτική βλάστηση).
🔹 Μικρότερο μήκος βλαστών, αραιή φυλλική επιφάνεια.
🔹 Ξήρανση κλαδίσκων από την κορυφή προς τα κάτω.
🔹 Πρόωρη φυλλόπτωση σε έντονη προσβολή.
🔹 Εμφάνιση συμπτωμάτων στρες (χλώρωση, μειωμένη παραγωγή).

Τα συμπτώματα είναι χρόνια, προοδευτικά και συχνά περνούν απαρατήρητα μέχρι να προσβληθεί μεγάλο μέρος του ξύλου.

Παθογόνα και βιολογία:

Phaeomoniella chlamydospora:
🔹 Ασκουμενικός μύκητας, προκαλεί νέκρωση και καστανό μεταχρωματισμό των αγγείων.
🔹 Μολύνει κυρίως από πληγές κλαδέματος, αλλά και από ρωγμές του φλοιού.
🔹 Διαχειμάζει ως μυκήλιο ή χλαμυδοσπόρια μέσα στο ξύλο.
🔹 Σταδιακά αποικίζει τα αγγεία, εμποδίζοντας την αγωγή νερού.

Togninia minima / Phaeoacremonium aleophilum:
🔹 Σχηματίζει υαλώδη ή σκούρα κονίδια και προκαλεί επιμήκεις νεκρωτικές ζώνες στα αγγεία.
🔹 Συχνά συνυπάρχει με άλλα παθογόνα ξύλου (π.χ. Botryosphaeriaceae), αυξάνοντας τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.
🔹 Μπορεί να εγκατασταθεί ακόμη και από πολύ μικρές πληγές.

Συνθήκες ανάπτυξης:
🔹 Εγκαθίστανται κυρίως από πληγές κλαδέματος, ειδικά σε υγρές περιόδους.
🔹 Ευνοούνται από:
      🔸 Υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία
      🔸 Συνεχείς βροχοπτώσεις χειμώνα-άνοιξης
      🔸 Μεγάλο φορτίο πληγών κλαδέματος
      🔸 Ασθενημένα δέντρα (ξηρασία, παγετός, έντομα, κακή θρέψη).
🔹 Πολύ σημαντικό: συχνά εγκαθίστανται ως δευτερογενείς παθογόνοι σε δέντρα που έχουν ήδη προβλήματα.

Τρόποι μετάδοσης:
🔹 Μολυσμένα εργαλεία κλαδέματος.
🔹 Σταγονίδια βροχής που μεταφέρουν σπόρια.
🔹 Μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό.
🔹 Επαναλαμβανόμενα κλαδέματα χωρίς προστασία πληγών.

Αντιμετώπιση με Αγροτεχνικά μέτρα:
🔹 Κλάδεμα μόνο με ξηρό καιρό, ποτέ με υγρασία.
🔹 Απολύμανση εργαλείων μεταξύ των δέντρων (οινόπνευμα, υποχλωριώδες).
🔹 Κάλυψη πληγών κλαδέματος με επουλωτικά ή χαλκούχα σκευάσματα.
🔹 Απομάκρυνση και καύση νεκρών κλάδων (εστίες).
🔹 Μείωση στρες των δέντρων: σωστή άρδευση, ισορροπημένη θρέψη, αποφυγή υπερβολικής αζωτούχας λίπανσης.
🔹 Αποφυγή μεγάλων πληγών - προτιμάται ελαφρύ κλάδεμα.

Χημική προστασία:
🔹 Δεν υπάρχουν ειδικά μυκητοκτόνα με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα μέσα στο ξύλο.
🔹 Τα χαλκούχα μπορούν να περιορίσουν τις πρωτογενείς μολύνσεις στις πληγές.

Βιολογική προστασία:
🔹 Σε άλλες καλλιέργειες χρησιμοποιούνται Antagonists (Trichoderma spp.).
🔹 Μπορεί να εφαρμοστούν και στην κερασιά για προστασία πληγών, όχι για θεραπεία ξύλου.