Ξυλοπαθογονοι μυκητες

Πληροφορίες για τo παθογόνο Ξυλοπαθογόνοι μύκητες

Ασθένειες του ξύλου και ξυλοπαθογόνοι μύκητες:
🔹 Οι ασθένειες του ξύλου αποτελούν μία από τις σημαντικότερες ομάδες παθογενών προβλημάτων των πολυετών και ξυλωδών καλλιεργειών, επηρεάζοντας την υγεία, τη ζωτικότητα και τη μακροβιότητα των φυτών.
🔹 Προκαλούνται από ένα ευρύ φάσμα ξυλοπαθογόνων μυκήτων, οι οποίοι εγκαθίστανται στους αγγειακούς και δομικούς ιστούς του φυτού μέσω πληγών κλαδέματος, μηχανικών τραυματισμών ή φυσικών ρωγμών.

Οι ασθένειες του ξύλου αποτελούν ένα ευρύ φάσμα παθολογιών που προσβάλλουν τα αγγεία και τους βραχίονες των ξυλωδών φυτών.
Στο αμπέλι εκδηλώνονται κυρίως ως Ίσκα (Esca) και Ευτυπίωση (Eutypa dieback), ενώ σε άλλες καλλιέργειες εμφανίζονται με τη μορφή Botryosphaeria dieback, Phomopsis canker ή Lasiodiplodia rot.
Η έγκαιρη προληπτική προστασία των πληγών κλαδέματος, σε συνδυασμό με σωστή υγιεινή και βιολογικά σκευάσματα, αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό και οικολογικό τρόπο περιορισμού τους.

Αίτια και σημαντικά παθογόνα - Οι κυριότερες ομάδες μυκήτων που εμπλέκονται περιλαμβάνουν:
🔹 Botryosphaeriaceae (Botryosphaeria, Diplodia, Neofusicoccum, Lasiodiplodia, Dothiorella)
      🔸 Προκαλούν νεκρώσεις και έλκη βλαστών, ξηράνσεις βραχιόνων, νεκρώσεις ξύλου και σταδιακή εξασθένιση του φυτού.
      🔸 Παρατηρούνται σε πλήθος ξυλωδών καλλιεργειών όπως εσπεριδοειδή, ελιά, ακτινίδιο, ροδιά, καρυδιά κ.ά.
🔹 Eutypaceae – Eutypa lata
      🔸 Παθογόνο γνωστό για την Ευτυπίωση (Eutypa dieback), προσβάλλει κυρίως αμπέλι και πυρηνόκαρπα (βερίκοκο, κεράσι, ροδάκινο), προκαλώντας έλκη ξύλου, μαρασμό βραχιόνων και χαμηλή βλάστηση.
🔹 Phaeomoniellales και Togniniales – Phaeomoniella chlamydospora, Phaeoacremonium aleophilum (= Togninia minima)
      🔸 Προκαλούν το σύμπλοκο της Ίσκας (Esca complex), που εκδηλώνεται με εσωτερική αποσύνθεση του ξύλου, μελάνωση αγγείων, μεσοφύλλιες νεκρώσεις και αποσάθρωση του κορμού.
      🔸 Η ασθένεια είναι ιδιαίτερα σημαντική στο αμπέλι, όπου οδηγεί σε πρόωρη γήρανση και μείωση παραγωγικότητας.
🔹 Άλλοι ξυλοπαθογόνοι μύκητες
      🔸 Fomitiporia mediterranea, Stereum hirsutum (δευτερογενείς αποσυνθέτες ξύλου στην Ίσκα).
      🔸 Cytospora spp., Diaporthe spp., Phomopsis spp. (έλκη και καρκινώματα σε ποικίλα είδη).

Συμπτώματα:
🔹 Μαρασμός και εξασθένηση βραχιόνων ή ολόκληρου φυτού.
🔹 Νέκρωση φλοιού και εσωτερικών αγγείων.
🔹 Αποχρωματισμός και ρωγμές στο ξύλο.
🔹 Εμφάνιση έλκους στα σημεία κλαδέματος.
🔹 Σε προχωρημένα στάδια, αποσύνθεση του ξύλου (λευκή ή μαύρη σήψη).

Παράγοντες που ευνοούν την εγκατάσταση:
🔹 Κλαδέματα σε υγρές ή ψυχρές συνθήκες, όπου τα σπόρια των παθογόνων διασπείρονται με τον άνεμο και τη βροχή.
🔹 Τραυματισμοί κατά το κλάδεμα ή τη συγκομιδή.
🔹 Έλλειψη επάλειψης ή προστασίας πληγών.
🔹 Παραμονή μολυσμένων υπολειμμάτων στο χωράφι.

Διαχείριση και πρόληψη:
🔹 Η αντιμετώπιση των ασθενειών του ξύλου είναι κυρίως προληπτική, καθώς τα παθογόνα εγκαθίστανται βαθιά στους ιστούς και δύσκολα εξαλείφονται.

Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Κλάδεμα σε ξηρό καιρό και αποφυγή περιόδων βροχών.
🔹 Απολύμανση εργαλείων κλαδέματος (αλκοόλη, χλωρίνη, υπεροξείδιο).
🔹 Αφαίρεση και καύση προσβεβλημένων βραχιόνων ή κλάδων.
🔹 Αποφυγή τραυματισμών στους κορμούς και στις ρίζες.

Προστασία πληγών:
🔹 Εφαρμογή βιολογικών παραγόντων, όπως Trichoderma atroviride, T. harzianum κ.ά., που εγκαθίστανται επιφανειακά στις πληγές και ανταγωνίζονται τα παθογόνα του ξύλου, εμποδίζοντας τη μόλυνση.
🔹 Σε μεγάλες πληγές, χρήση πάστας προστασίας ή κατευθυνόμενου ψεκασμού αμέσως μετά το κλάδεμα.