Η κλιματική αλλαγή ωθεί τα έντομα στον δρόμο της προσφυγιάς

«Κλιματικοί πρόσφυγες» γίνονται ακόμη και τα έντομα που αντιδρούν ταχύτατα στην αύξηση της θερμοκρασίας και αλλάζουν γρήγορα περιβάλλον και τόπο κατοικίας, εξηγεί ο καθηγητής Εντομολογίας στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison των ΗΠΑ, Κένεθ Ράφα.Ο Δρ Ράφα ήταν προσκεκλημένος ομιλητής στο συνέδριο «Δασικά έντομα και παθογόνα σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον: Οικολογία, Παρακολούθηση & Γενετική», που διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης (ΕΛΓΟ Δήμητρα) υπό την αιγίδα της Διεθνούς Ένωσης Οργανισμών Δασικών Ερευνών (IUFRO).

«Η ζέστη είναι κινητήρια δύναμη για όλα τα έντομα, καθώς οι γεωγραφικές κατανομές τους καθορίζονται κατά κύριο λόγο από τις θερμοκρασίες του περιβάλλοντος. Ο μικρός κύκλος ζωής τους τα κάνει να αντιδρούν τάχιστα, σε αντίθεση με τα δέντρα και τα φυτά που δεν μπορούν να προσαρμοσθούν άμεσα», εξηγεί ο καθηγητής.

«Γι' αυτό τον λόγο, τα δέντρα θα υποστούν πιο έντονα τις συνέπειες της μεταβολής του κλίματος και όπως θα είναι "εξαντλημένα", θα προσβληθούν πιο εύκολα από έντομα τα οποία σταδιακά, μπορούν να τα νεκρώσουν», συμπληρώνει.Ποια είναι όμως η αντίδραση των δασικών εντόμων στις πυρκαγιές;
Ο κ. Ράφα είναι κατηγορηματικός: τα φλοιοφάγα έντομα ωφελούνται από αυτές και ο πληθυσμός τους αυξάνεται καθώς τρέφονται από τα ημιθανή, εξασθενημένα δέντρα. «Απαιτείται χρόνος, λοιπόν, μετά τις καταστροφές από φωτιές, ώστε να επέλθει ισορροπία στο περιβάλλον με την παράλληλη αύξηση των φυσικών εχθρών των εντόμων».

Στην ομιλία του στο συνέδριο, ο κ. Ράφα θα επικεντρωθεί στους μηχανισμούς άμυνας των δέντρων στις «επιθέσεις» δασικών εντόμων και πώς η κλιματική αλλαγή επιδρά επάνω τους. Όπως εξηγεί, τα δέντρα έχουν μηχανισμούς άμυνας απέναντι στα έντομα, ανάμεσα στους οποίους είναι η παραγωγή ρητίνης ή ακόμη και η γρήγορη επούλωση των πληγών που προκαλούνται στο φλοιό.

«Οταν όμως τα δέντρα είναι "εξασθενημένα" από την κλιματική αλλαγή, "ταράζονται" και δεν μπορούν να αντιδράσουν», διευκρινίζει ο Δρ Ράφα. Για τον ίδιο, είναι σημαντικό να υπάρχουν μακροπρόθεσμοι στόχοι διαχείρισης ώστε να μειωθούν οι εξωτερικοί παράγοντες που δρουν στα δασικά οικοσυστήματα, όπως είναι κυρίως οι ανθρώπινες παρεμβάσεις.