Abamectine (ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΑ): Δραστικη Ουσια

Το Abamectin (ή Abamectine) είναι μία από τις πιο σημαντικές μακροκυκλικές λακτόνες (macrocyclic lactones), με εντομοκτόνο και ακαρεοκτόνο δράση.
🔹 Ανήκει στη χημική κατηγορία των Avermectins, φυσικών μεταβολιτών του βακτηρίου Streptomyces avermitilis, και κατατάσσεται από το IRAC στην ομάδα 6 – Glutamate-gated chloride channel activators.
🔹 Η δραστική ουσία έχει ευρεία δραση για την καταπολέμηση ακάρεων, θριπών, αφίδων, φυλλορυκτών και λεπιδόπτερων προνυμφών.

Χημική ταυτότητα:
Χημική ονομασία (IUPAC): mixture of avermectin B1a (≥80%) and B1b (≤20%)
Χημικός τύπος: C₄₈H₇₂O₁₄ (B1a), C₄₇H₇₀O₁₄ (B1b)
Μοριακό βάρος: 873.1 g/mol
Αρχική Προέλευση: Φυσικό προϊόν από Streptomyces avermitilis
IRAC Code: 6

Μηχανισμός δράσης:
🔹 Το Abamectin δρα στο νευρικό σύστημα των εντόμων και ακάρεων μέσω ενεργοποίησης των υποδοχέων χλωρίου που ελέγχονται από το γλουταμινικό οξύ (GluCl).
🔹 Βιοχημική δράση:
      🔸 Δεσμεύεται στους glutamate-gated Cl⁻ διαύλους των νευρικών κυττάρων.
      🔸 Προκαλεί αύξηση της ροής ιόντων Cl⁻, οδηγώντας σε υπερπόλωση της μεμβράνης.
      🔸 Το νευρικό ερέθισμα διακόπτεται → παράλυση → θάνατος.
      🔸 Δευτερευόντως επηρεάζει και τους GABA-υποδοχείς (σε υψηλές δόσεις).
🔹 Είναι ανεκτή από θηλαστικά, γιατί αυτοί δεν διαθέτουν GluCl υποδοχείς, και οι GABA υποδοχείς τους βρίσκονται στο ΚΝΣ, στο οποίο το Abamectin δεν εισέρχεται εύκολα.

Ιδιότητες και χαρακτηριστικά:
🔹 Τύπος δράσης: Επαφής και στομάχου
🔹 Κίνηση στο φυτό: Translaminar (διεισδύει στα φύλλα)
🔹 Ταχύτητα δράσης: Παύση σίτισης σε 2–6 ώρες, θάνατος σε 2–4 ημέρες
🔹 Διάρκεια προστασίας: 7–14 ημέρες
🔹 Εφαρμογή: Ψεκασμοί φυλλώματος, κυρίως προληπτικά
🔹 Συνθήκες δράσης:Υψηλή αποτελεσματικότητα σε θερμοκρασίες >20°C

Φάσμα δράσης:
🔹 Το Abamectin δρα ενάντια σε πολλά είδη εντόμων και ακάρεων, κυρίως μυζητικά και μασητικά.
🔹 Ακάρεα (Tetranychidae, Tetranychus urticae, Panonychus citri, Eotetranychus spp.)
🔹 Θρίπες (Thysanoptera, Frankliniella occidentalis)
🔹 Φυλλορύκτες (Liriomyza spp., Liriomyza trifolii, L. huidobrensis)
🔹 Αφίδες (Myzus persicae, Aphis gossypii)
🔹 Λεπιδόπτερα (Spodoptera littoralis, Tuta absoluta (δευτερεύουσα δράση))
🔹 Άλλα (Polyphagotarsonemus latus (ακάρεο ευρέος φάσματος))

Ανθεκτικότητα:
🔹 Ανήκει στην IRAC ομάδα 6 (GluCl modulators).
🔹 Ανθεκτικότητα έχει αναφερθεί σε Tetranychus urticae, Thrips tabaci, Frankliniella occidentalis.
🔹 Μηχανισμοί:
      🔸 Μεταλλάξεις στο γονίδιο GluCl.
      🔸 Ενεργοποίηση αποτοξινωτικών ενζύμων (P450, εστεράσες).
🔹 IRAC οδηγίες:
      🔸 Μην εφαρμόζεται διαδοχικά >2 φορές ανά γενιά.
      🔸 Εναλλαγή με ομάδες IRAC 4A (Neonicotinoids), 9B (Pymetrozine), 23 (Spiromesifen), 29 (Flonicamid).
      🔸 Εφαρμογή μόνο σε ενεργά στάδια του εχθρού, όχι προληπτικά.

Περιβαλλοντική και τοξικολογική συμπεριφορά:
🔹 Οξεία τοξικότητα (LD₅₀, αρουραίος): 10–15 mg/kg (τοξικό)
🔹 Τοξικότητα σε μέλισσες: Πολύ υψηλή (LD₅₀ ≈ 0.002 μg/μέλισσα) ⚠️
🔹 Τοξικότητα σε ωφέλιμα: Μέτρια έως υψηλή (ιδίως αρπακτικά ακάρεα)
🔹 Τοξικότητα σε ψάρια: Υψηλή
🔹 Ημιζωή στο έδαφος (DT₅₀): 7–21 ημέρες
🔹 Φωτοδιάσπαση: Ταχεία σε έκθεση στο φως (t½ ~6 ώρες)
🔹 Κίνδυνος έκπλυσης: Πολύ χαμηλός (ισχυρή προσρόφηση στο έδαφος)
🔹 Βιοσυσσώρευση: Μέτρια

Πλεονεκτήματα:
🔹 Πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα σε ακάρεα & θρίπες
🔹 Διεισδύει στα φύλλα (translaminar) και προστατεύει την κάτω επιφάνεια
🔹 Μικρή δόση εφαρμογής
🔹 Συνδυάζεται με πολλά άλλα φυτοπροστατευτικά
🔹 Μικρή πιθανότητα φυτοτοξικότητας

Μειονεκτήματα:
🔹 Πολύ τοξική για μέλισσες και ωφέλιμα
🔹 Όχι πλήρως διασυστηματική – χρειάζεται καλή κάλυψη ψεκασμού
🔹 Μειωμένη δράση σε χαμηλές θερμοκρασίες
🔹 Κίνδυνος ανάπτυξης ανθεκτικότητας με επαναλαμβανόμενη χρήση