Αλτερνάρια - ΜΗΛΙΑ
Η αλτενάρια (Alternaria alternata, Stemphylium vesicarium) στη μηλιά αποτελεί μία συχνή ασθένεια σε αρκετές περιοχές της χώρας, ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, λόγω των θερμών-υγρών συνθηκών του καλοκαιριού, της καλλιέργειας ευπαθών ποικιλιών και της μεγάλης πίεσης μόλυνσης από προηγούμενα έτη. Προκαλεί σημαντικές ζημιές και στη μηλιά, με απώλειες φύλλων, μειωμένη φωτοσύνθεση, προδιάθεση σε εγκαύματα καρπών και προσβολές τόσο προ όσο και μετά τη συγκομιδή.
Συμπτώματα:
Στα φύλλα
🔹 Αρχικά: μικρές σκούρες κυκλικές νεκρωτικές κηλίδες (1-2 mm).
🔹 Με εξέλιξη:
🔸 οι κηλίδες επεκτείνονται, γίνονται καστανές-μαύρες
🔸 εμφανίζονται συγκεντρικοί κύκλοι («στόχος»)
🔸 έντονη φυλλόπτωση σε σοβαρές επιδημίες.
🔹 Η φυλλόπτωση αργά το καλοκαίρι προδιαθέτει σε ηλιόκαυμα καρπών.
Στους καρπούς (μαύρη κηλίδωση):
🔹 Κυκλικές, ελαφρά βυθισμένες, καστανόμαυρες κηλίδες.
🔹 Περιφερειακά υπάρχει ερυθρή-καφετιά ζώνη.
🔹 Συγκεντρικοί δακτύλιοι συχνά ορατοί.
🔹 Οι κηλίδες εισχωρούν βαθιά στη σάρκα ➨ υποβάθμιση ποιότητας, απώλειες στη διαλογή.
🔹 Μετασυλλεκτικά, η σήψη επεκτείνεται ταχύτερα σε συνθήκες υψηλής υγρασίας.
🔹 Οι καρποί είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε υγρές συνθήκες, θερμοκρασία > 22-25°C
Παράγοντες που ευνοούν την ασθένεια:
🔹 Υψηλή σχετική υγρασία και βροχοπτώσεις τον Ιούλιο-Αύγουστο
🔹 Πυκνές φυτεύσεις και κακός αερισμός κόμης
🔹 Υψηλή πίεση μόλυνσης από προσβεβλημένα φύλλα προηγούμενης χρονιάς
🔹 Ευπαθείς ποικιλίες
🔹 Θερμοκρασία 22-28°C
🔹 Τραυματισμοί καρπών
🔹 Διακυμάνσεις υγρασίας εδάφους
Ευαίσθητες ποικιλίες:
🔹 Gala, Fuji, Pink Lady, Golden Delicious, και γενικά όλες οι λεπτόφλουδες ποικιλίες παρουσιάζουν κίνδυνο.
Βιολογία - Κύκλος:
🔹 Ο μύκητας διαχειμάζει στα πεσμένα φύλλα και σε προσβεβλημένα φυτικά υπολείμματα.
🔹 Παράγει κονίδια την άνοιξη-καλοκαίρι, που μεταφέρονται με άνεμο και βροχή.
🔹 Η μόλυνση μπορεί να γίνεται από τις πρώτες μετασυλλεκτικές περιόδους (Ιούνιο) έως και τη συγκομιδή.
🔹 Οι καρποί είναι περισσότερο ευαίσθητοι σε:
🔸 συννεφιά + υψηλή υγρασία
🔸 τραυματισμούς
🔸 μετά από χαλάζι
Αντιμετώπιση με καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Παράχωμα ή απομάκρυνση προσβεβλημένων φύλλων (μείωση πρωτογενών μολύνσεων).
🔹 Κλάδεμα αερισμού για μείωση υγρασίας στην κόμη.
🔹 Καταστροφή προσβεβλημένων καρπών σε οπωρώνα & αποθήκη.
🔹 Αποφυγή υπερβολικών αζωτούχων λιπάνσεων.
🔹 Σταθερά ποτίσματα - όχι έντονες αυξομειώσεις υγρασίας.
🔹 Περιορισμός της υγρασίας.
🔹 Υιοθέτηση ανθεκτικότερων ποικιλιών όπου υπάρχει έντονο ιστορικό προβλημάτων.
Χημική προστασία:
🔹 Σε περιοχές με ιστορικό της ασθένειας
🔹 Εφαρμογές στην περίοδο υψηλού κινδύνου (Ιούνιο-Αύγουστο).
🔹 Εγκεκριμένες δραστικές ομάδες μυκητοκτόνων
🔹 Εφαρμογή αντιμετασυλλεκτικών μέτρων, ιδιαίτερα σε ποικιλίες με ιστορικό προβλημάτων.
Συμπτώματα:
Στα φύλλα
🔹 Αρχικά: μικρές σκούρες κυκλικές νεκρωτικές κηλίδες (1-2 mm).
🔹 Με εξέλιξη:
🔸 οι κηλίδες επεκτείνονται, γίνονται καστανές-μαύρες
🔸 εμφανίζονται συγκεντρικοί κύκλοι («στόχος»)
🔸 έντονη φυλλόπτωση σε σοβαρές επιδημίες.
🔹 Η φυλλόπτωση αργά το καλοκαίρι προδιαθέτει σε ηλιόκαυμα καρπών.
Στους καρπούς (μαύρη κηλίδωση):
🔹 Κυκλικές, ελαφρά βυθισμένες, καστανόμαυρες κηλίδες.
🔹 Περιφερειακά υπάρχει ερυθρή-καφετιά ζώνη.
🔹 Συγκεντρικοί δακτύλιοι συχνά ορατοί.
🔹 Οι κηλίδες εισχωρούν βαθιά στη σάρκα ➨ υποβάθμιση ποιότητας, απώλειες στη διαλογή.
🔹 Μετασυλλεκτικά, η σήψη επεκτείνεται ταχύτερα σε συνθήκες υψηλής υγρασίας.
🔹 Οι καρποί είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε υγρές συνθήκες, θερμοκρασία > 22-25°C
Παράγοντες που ευνοούν την ασθένεια:
🔹 Υψηλή σχετική υγρασία και βροχοπτώσεις τον Ιούλιο-Αύγουστο
🔹 Πυκνές φυτεύσεις και κακός αερισμός κόμης
🔹 Υψηλή πίεση μόλυνσης από προσβεβλημένα φύλλα προηγούμενης χρονιάς
🔹 Ευπαθείς ποικιλίες
🔹 Θερμοκρασία 22-28°C
🔹 Τραυματισμοί καρπών
🔹 Διακυμάνσεις υγρασίας εδάφους
Ευαίσθητες ποικιλίες:
🔹 Gala, Fuji, Pink Lady, Golden Delicious, και γενικά όλες οι λεπτόφλουδες ποικιλίες παρουσιάζουν κίνδυνο.
Βιολογία - Κύκλος:
🔹 Ο μύκητας διαχειμάζει στα πεσμένα φύλλα και σε προσβεβλημένα φυτικά υπολείμματα.
🔹 Παράγει κονίδια την άνοιξη-καλοκαίρι, που μεταφέρονται με άνεμο και βροχή.
🔹 Η μόλυνση μπορεί να γίνεται από τις πρώτες μετασυλλεκτικές περιόδους (Ιούνιο) έως και τη συγκομιδή.
🔹 Οι καρποί είναι περισσότερο ευαίσθητοι σε:
🔸 συννεφιά + υψηλή υγρασία
🔸 τραυματισμούς
🔸 μετά από χαλάζι
Αντιμετώπιση με καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Παράχωμα ή απομάκρυνση προσβεβλημένων φύλλων (μείωση πρωτογενών μολύνσεων).
🔹 Κλάδεμα αερισμού για μείωση υγρασίας στην κόμη.
🔹 Καταστροφή προσβεβλημένων καρπών σε οπωρώνα & αποθήκη.
🔹 Αποφυγή υπερβολικών αζωτούχων λιπάνσεων.
🔹 Σταθερά ποτίσματα - όχι έντονες αυξομειώσεις υγρασίας.
🔹 Περιορισμός της υγρασίας.
🔹 Υιοθέτηση ανθεκτικότερων ποικιλιών όπου υπάρχει έντονο ιστορικό προβλημάτων.
Χημική προστασία:
🔹 Σε περιοχές με ιστορικό της ασθένειας
🔹 Εφαρμογές στην περίοδο υψηλού κινδύνου (Ιούνιο-Αύγουστο).
🔹 Εγκεκριμένες δραστικές ομάδες μυκητοκτόνων
🔹 Εφαρμογή αντιμετασυλλεκτικών μέτρων, ιδιαίτερα σε ποικιλίες με ιστορικό προβλημάτων.
