Θριπες

Θρίπες / Οικογένεια: Thripidae (Thysanoptera)

Γενικά χαρακτηριστικά:
🔹 Μικροσκοπικά έντομα, μήκους 0,8–2 mm.
🔹 Στενές, κροσσωτές πτέρυγες και χρώμα ποικίλλει από κιτρινοκάστανο έως σκούρο.
🔹 Παρθενογενετικά ή σεξουαλικά αναπαραγόμενα είδη, με 2–6 γενεές/έτος ανάλογα με το είδος και τις κλιματικές συνθήκες.
🔹 Τρέφονται κυρίως με φυτικούς χυμούς, προσβάλλοντας φύλλα, άνθη, βλαστούς και καρπούς.

Βιολογία και συμπεριφορά:
🔹 Διαχειμάζουν ως ακμαία ή προνύμφες σε προστατευμένα σημεία φυτών ή στο έδαφος.
🔹 Οι προνύμφες και τα ενήλικα ζουν σε στενούς χώρους όπως βάσεις φύλλων, λουλούδια, νεαρούς βλαστούς και καρπούς.
🔹 Μερικά είδη (π.χ. Frankliniella occidentalis, Thrips tabaci) είναι σημαντικοί φορείς φυτικών ιών (π.χ. TSWV).

Σημαντικά είδη και προσβολές:
🔹 Thrips tabaci: Κύριος ξενιστής το κρεμμύδι, προσβάλλει >25 φυτά. Προκαλεί ασημί κηλίδες, νεκρώσεις ιστών, μείωση ανάπτυξης και μεταδίδει ιούς.
🔹 Drepanothrips reuteri: Προσβολές σε αμπέλι, φουντουκιά, ιτιά, δρυ. Προκαλεί νεκρώσεις φύλλων, παραμορφώσεις βλαστών, μειώνει εμπορική αξία καρπών.
🔹 Liothrips oleae: Θρίπας ελιάς, 3–4 γενεές/έτος, προκαλεί νεκρώσεις φύλλων και καρπών, καρούλιασμα, μικροκαρπία.
🔹 Heliothrips haemorrhoidalis: Θρίπας εσπεριδοειδών, 1,3 mm, πολυφάγο, 5–6 γενεές/έτος, προκαλεί δακτυλιοειδείς αποφελλώσεις καρπών.
🔹 Frankliniella occidentalis: Θρίπας Καλιφόρνια, σοβαρός εχθρός θερμοκηπίων και υπαίθριων καλλιεργειών. Προκαλεί ασημί χλώρωση, νεκρώσεις ανθέων, παραμορφώσεις καρπών, μεταδίδει TSWV.
🔹 Limothrips spp., Stenothrips spp., Haplothrips spp.: Προσβάλλουν σιτηρά, προκαλούν ασημόχρωμες περιοχές στους στάχεις και μείωση παραγωγής.

Ζημιές:
🔹 Αποχρωματισμοί, ασημόχρωση, νεκρώσεις, παραμορφώσεις φύλλων και καρπών.
🔹 Πρόωρη πτώση λουλουδιών και καρπών, μείωση εμπορικής αξίας.
🔹 Δευτερογενείς προσβολές από παθογόνα μέσω πληγών.
Σημείωση: Η πρόληψη περιλαμβάνει τακτικούς ελέγχους, υγιή φυτά, προστασία από ξυλοφάγα έντομα και χρήση κατάλληλων εντομοκτόνων στις κρίσιμες φάσεις ανάπτυξης.

Θρίπες - Βιολογία και Ζημιές

Είδος / Γένος	Βλάβες	Ζημιές
Thripidae (Θρίπες)	Προσβάλλουν φύλλα, λουλούδια και βλαστούς.	Κηλιδώσεις, ασημοειδείς αποχρωματισμοί, παραμορφώσεις, πρόωρη πτώση λουλουδιών και καρπών.
Thrips tabaci (Θρίπας κρεμμυδιού)	Προσβάλλει φύλλα, λουλούδια, σωληνωτά φύλλα.	Ασημί κηλίδες, απονέκρωση ιστών, μειωμένη ανάπτυξη, μεταδότης ιών.
Drepanothrips reuteri (Θρίπας αμπέλου)	Φύλλα, μπουμπούκια, βλαστούς, ανθοταξίες.	Νεκρώσεις, μικροφυλλία, παραμορφώσεις, πύλες εισόδου για παθογόνα.
Liothrips oleae (Θρίπας ελιάς)	Φύλλα και καρποί ελιάς.	Καρούλιασμα φύλλων, παραμορφώσεις καρπών, μειωμένη παραγωγή επόμενου έτους.
Heliothrips haemorrhoidalis (Θρίπας εσπεριδοειδών)	Φύλλα και καρποί εσπεριδοειδών.	Αποφελλώσεις φύλλων και καρπών, δακτυλιοειδείς βλάβες στον ποδίσκο, υποβάθμιση εμπορικής αξίας καρπών.
Frankliniella occidentalis (Θρίπας Καλιφόρνια)	Άνθη και νεαροί καρποί.	Χλωρώσεις, ασημόχρωση, νεκρώσεις άνθεων, παραμορφώσεις καρπών, μετάδοση ιών.
Limothrips, Stenothrips, Haplothrips (Θρίπες σιτηρών)	Υπέργεια μέρη σιτηρών και αγρωστωδών.	Ασημόχρωμες περιοχές, καστανές περιοχές, μειωμένη παραγωγή κυρίως στις κορυφές των στάχεων.