Αφιδες

Πληροφορίες για τo Ζωικό εχθρό Αφιδες

Οι αφίδες – μελίγκρες είναι μυζητικά έντομα που προσβάλλουν πολλά είδη φυτών. Τα νεαρά φυτά μπορούν να καταστραφούν εντελώς αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης. Ζουν συνήθως σε τρυφερούς βλαστούς και νεαρά φύλλα, σε ομάδες το ένα κοντά στο άλλο, με το κεφάλι τους προς τη βάση του βλαστού ή του φύλλου. Οι αποικίες τους την άνοιξη μπορεί να καλύψουν ολόκληρο το κορυφαίο μέρος των βλαστών. Είναι άφθονες κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο και γενικά με μέτριο θερμό και υγρό καιρό. Την άνοιξη τα θηλυκά αναπαράγονται ταχύτατα, ειδικά σε νέα βλάστηση, ενώ οι ζεστοί και ξεροί μήνες του καλοκαιριού δεν ευνοούν τη συνεχή αναπαραγωγή τους.

Σημαντικά είδη αφίδων:

Αφίδες σιτηρών και αραβοσίτου:
🔹 Επιστημονικά ονόματα: Rhopalosiphum maidis, Rhopalosiphum padi, Metopolophium dirhodum, Macrosiphum avenae (Sitobion avenae)
🔹 Περιγραφή: Τα ενήλικα άτομα μήκους 1,5–3,5 χιλ., χρώματος πράσινου έως μαύρου. Υπάρχουν πτερωτές και άπτερες μορφές. Στην κοιλία φέρουν σωληνοειδή εξαρτήματα (σιφώνια). Οι νύμφες μοιάζουν με τα ενήλικα, νεαρής ηλικίας ανοιχτοπράσινες.
🔹 Βιολογία: Το Rhopalosiphum maidis προτιμά θερμά κλίματα και μεταναστεύει το καλοκαίρι από Νότια σε Κεντρική Ευρώπη. Προσβάλλει σιτηρά και αραβόσιτο.
🔹 Βλάβη: Απομύζουν φυτικούς χυμούς, προκαλούν κίτρινα σημάδια και καρουλιάσματα στα φύλλα. Εκκρίνουν μελίττωμα που ευνοεί την ανάπτυξη καπνιάς. Μεταδίδουν ιώσεις (π.χ. κίτρινο νανισμό σιτηρών).

Αφίδες πατάτας και σολανωδών:
🔹 Επιστημονικά ονόματα: Myzus persicae, Myzus nicotianae
🔹 Περιγραφή: Ακμαία μήκους ~2 χιλ., πρασινοκίτρινα έως κιτρινοπράσινα, με σωληνοειδή σιφώνια. Πτερωτές και άπτερες μορφές, νύμφες κοκκινωπές.
🔹 Βιολογία: Ολοκληρώνουν τον βιολογικό κύκλο σε διαφορετικούς ξενιστές.
🔹 Βλάβη: Σχηματίζουν αποικίες σε τρυφερά φυτικά μέρη, εκκρίνουν μελίττωμα και μεταδίδουν ιώσεις (CMV, PVY, AAMV).

Αφίδες λαχανικών:
🔹 Επιστημονικά ονόματα: Aphis gossypii, Aphis fabae, Myzus persicae, Aulacorthum solani, Macrosiphum euphorbiae, Brevicoryne brassicae
🔹 Περιγραφή: Διάφορα χρώματα (πράσινο, κίτρινο, κοκκινωπό, καστανόμαυρο). Μήκος 1–4 χιλ., πτερωτές και άπτερες μορφές.
🔹 Βλάβη: Σχηματίζουν αποικίες στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, καρουλιάζουν τα φύλλα, εκκρίνουν μελίττωμα και μεταδίδουν ιώσεις (π.χ. ιός Υ, CMV, μωσαϊκό καρπουζιού).

Αφίδες εσπεριδοειδών:
🔹 Επιστημονικά ονόματα: Aphis spiraecola (συν. Aphis citricola), Aphis gossypii, Toxoptera aurantii, Myzus persicae
🔹 Περιγραφή: Προσβάλλουν εσπεριδοειδή και καλλωπιστικά. Αναπτύσσουν επικαλυπτόμενες γενεές με παρθενογένεση.
🔹 Βλάβη: Σχηματίζουν αποικίες στην κάτω επιφάνεια φύλλων και στις κορυφές βλαστών, εμποδίζοντας την ανάπτυξη. Προκαλούν καρουλιάσματα και πτώση ανθέων. Εκκρίνουν μελίττωμα που ευνοεί καπνιά και μεταδίδουν ίωση τριστέτσα.